Oriel Esblygiad
Cymru

Amrywiaeth Y Byd Naturiol

Cyfansoddion cemegol anorganig sy�n digwydd yn naturiol ac a gydgrynhodd i ffurfio creigiau yw mwynau. Mae dros 3,500 o wahanol fwynau a phob un � chyfansoddiad arbennig a threfniant mewnol sefydlog o atomau. Mae�r trefniant mewnol yn creu wynebau crisial ac iddynt gyfeiriad rheolaidd ac yn rhoi amrywiaeth helaeth o ffurfiau. Os oes digon o le, gall mwynau dyfu i roi crisialau mawr cyfarwydd eu ffurf a all fod yn hardd iawn.

Yn yr oriel hon mae arddangosfa drawiadol o fwynau o bob rhan o�r byd, yn cynnwys llawer o�r oddeutu 400 o fwynau gwahanol y cafwyd hyd iddynt yng Nghymru. Mae prif ran yr arddangosfa wedi ei threfnu fel bod y lliwiau�n cydweddu�n hardd. Mae lliw mwyn yn dibynnu ar faint o olau a gaiff ei amsugno a�i adlewyrchu. Mae�r amsugnad hwn yn ymwneud yn bennaf �r elfennau cemegol sydd i�w cael yn y mwyn a hefyd ar drefniant yr atomau. Mae lliwiau rhai mwynau�n amrywio oherwydd i wahanol elfennau fynd i mewn i�r crisialau tra roeddent yn tyfu. Mae detholiad o grisialau ffl?orsbar o wahanol liwiau yn enghreifftiau trawiadol o�r ffenomen hon.